ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ (354-430)

ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ

         Γνωρίζουμε τη ζωή του Αυ­ρήλιου Αυγουστίνου (354 -430 μ.Χ.) καλύτερα από εκείνη οποιουδήποτε άλλου στοχαστή της αρχαιότητας. Οι Εξομολογήσειςτου, πράγματι, δεν είναι μια αυτοβιογραφία με τη σύγ­χρονη έννοια (επειδή αυτό που ενδιαφέρει τον συγγραφέα δεν είναι η ιστορία του ως άτομο, αλλά σαν άνθρωπος που αναζη­τά τον Θεό), ωστόσο παραμέ­νουν ένα μοναδικό έργο, ένα α­νοιχτό παράθυρο για τις πιο μύ­χιες σκέψεις του, για τις ανα­μνήσεις του, τις μεταμέλειες και τις σκέψεις ενός ανθρώπου στην αρχή του Μεσαίωνα.

        Γεν­νήθηκε στην Ταγάστη (σημερι­νή Τυνησία) και αφού ολοκλή­ρωσε τις κλασικές του σπου­δές, έγινε καθηγητής ρητορι­κής πρώτα στην Καρθαγένη, μετά στη Ρώμη και τέλος στο Μιλάνο, όπου η συνάντηση με τον επί­σκοπο Αμβρόσιο στάθηκε καθοριστική για την απόφαση του να απαρνηθεί τον Μανιχαϊσμό, τον ο­ποίο είχε ασπαστεί για εννέα χρόνια. Η μεταστροφή στον Καθολικισμό έγινε σιγά-σιγά, μέσω δια­δοχικών πνευματικών κατακτήσεων, οι οποίες ευνοήθηκαν από τη συνεχή και γόνιμη παρουσία τη μητέρας του, Μόνικας. Αφού άφησε το Μιλάνο, το 387, εγκατέλειψε το επάγγελμα της ρητορι­κής, επέστρεψε στην Αφρική και αφοσιώθηκε στη θρησκευτική και θεολογική περισυλλογή και στη μάχη κατά των αιρέσεων, και συγκεκριμένα κατά του Πελαγιανισμού, ο οποίος πρέσβευε μία αισιόδοξη ιδέα για την ανθρώπινη φύση, την οποία θεωρούσε ικανή να κάνει το καλό Βασισμένη μόνο στις δυνάμεις της. Η σημασία του Αυγουστίνου για την ιστορία του χριστιανισμού δεν είναι εύκολο να περιγραφεί: Σίγουρα ο πιο σημαντικός εκ των Πατέρων της Εκκλησίας, ήξερε πώς να μπολιάσει τη νέα θρησκεία δίπλα στο δένδρο του αρχαίου νεοπλατωνισμού. Διασώζοντας συστη­ματικά ό,τι μπορούσε να διασωθεί από την αρχαία φιλοσοφική σκέψη, ο Αυγουστίνος αποτελεί για την ιστορία έναν αναντικατάστατο συνδετικό κρίκο ανάμεσα στον αρχαίο κόσμο και στη χριστιανική κοινωνία.

     Τα έργα του Αυγουστίνου είναι περισσότερα από τριακόσια. Τα πιο σημαντικά είναι: Η Αγία Τριάδα, το Θεολογικό-φιλοσοφικό αριστούργημα (399-419), Κατά τωνΜανιχαϊστών(388), Εξομολογήσεις (397), Περί του βαπτίσματος κατά τωνΔονατιστών(4ϋΙ), Περί των ηρωικών πράξεων του Πελάγιου (417), Η Χάρις του Χριστού και το προπατορικό αμάρτημα (418), Ηπολιτείατου θεού (413-427).