DAVID HUME (1711-1776)

17oς ΑΙΩΝΑΣ

       Yπήρξα φιλόσοφος· μα πέρα από τη φιλοσοφία, υπήρξα πάντα άνθρω­πος. Σ' αυτό το απόφθεγμα του φιλο­σόφου Ντέιβιντ Χιουμ, ο οποίος γεννή­θηκε στο Εδιμβούργο, πρέπει να διαβά­σουμε όχι τόσο την εξύμνηση του αν­θρώπινου γένους όσο τη δυσπιστία όσον αφορά την πιθανότητα ότι η φιλοσοφία προσφέρει ένα σίγουρο αραξοβόλι σε οποιαδήποτε αλή­θεια. Η σκέψη του Χιουμ, πράγματι, περιλαμβάνει την παράδοση του Αγγλι­κού Εμπειρισμού με σκεπτική έννοια: ριζοσπαστικοποιώντας μέχρι τα ακραία αποτελέσματα το κριτήριο της εμπει­ρίας καταλήγει, σε τελική ανάλυση, να εκμηδενίσει την ίδια τη φιλοσοφία.

             Ωστόσο όλη η ζωή του Χιουμ ση­μαδεύτηκε από μία βαθιά αγάπη για τη φιλοσοφία. Πολύ νέος ακόμη, κατάφε ρε να αντιταχθεί στη θέληση του πατέ­ρα του να τον κατευθύνει προς τις νομι­κές σπουδές, αρνούμενος πεισματικά να ασχοληθεί με οτιδήποτε άλλο από τη φιλοσοφία, επιστή­μη για την οποία έτρεφε ένα πρώιμο πάθος. Στα δεκαοκτώ του χρόνια, πράγματι, μετά από μία ισχυ­ρή διαίσθηση, κατανόησε ης βασικές ιδέες της διδασκαλίας που αργότερα θα ανέπτυσσε στο αρι­στούργημα του, Πραγματεία περί της ανθρώπινης φύσεως. Ήταν μία εμπειρία πνευματικά συντα­ρακτική: αυτή η διαίσθηση, η ξαφνική αστραπή μιας νέας σκηνής σκέψης, ώθησε τον νεαρό φιλό­σοφο με τέτοιο ζήλο στη μελέτη ώστε παραμέλησε την υγεία του. Μια μακρά περίοδος ψυχικής κα­τάθλιψης ήταν το κόστος αυτού του ενθουσιασμού για το νέο δόγμα που όμως δεν είχε την υποδοχή που περίμενε. Η ροπή του προς τον αθεϊσμό και τον σκεπτικισμό, όπως ακριβώς και οι μη λογικές νευρώσεις της σκέψης του, τρόμαξαν το ακαδημαϊκό κόσμο, στον οποίο ο Χιουμ δεν κατάφερε ποτέ να εισχωρήσει. Έφτασε όμως στη δόξα και στην επιτυχία από άλλους δρόμους: τόσο ως συγγραφέας μιας μνημειώδους Ιστορίας της Αγγλίας, όσο και από αναθέσεις διπλωματικού τύπου στη Γαλλία, ως γραμματέας της αγγλικής πρεσβείας.

         Έργα: Ηθικά και πολιτικά δοκίμια (1742), Διάλογοι περί της φυσικής θρησκείας (1751), Φυσική ιστορία της θρησκείας (1754), Έρευνα για την ανθρώπινη νόηση (1757).

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ