Παρασκευή 14 Ιουνίου 2013

GIORDANO BRUNO (1548-1600)


16ος ΑΙΩΝΑΣ
     Ιταλός θεολόγος και φιλόσοφος. Αρχικά ανήκε στο τάγμα των δομινικανών, το οποίο ε­γκατέλειψε το 1576. Η ελευθερία σκέψης που τον διακρίνει προκαλεί την εχθρότητα των θεολόγων του καιρού του. Καταδικά­ζεται ως αιρετικός και ζει περιπλανώμενος (Γενεύη, Παρίσι, Οξφόρδη, όπου διδά­σκει, Γερμανία). Συλλαμβάνεται από την Ιερά Εξέταση στη Βενετία το 1592 και πε­θαίνει στην πυρά στη Ρώμη.

      Ο Μπρούνο επιθυμεί τη διάκριση θεο­λογίας και φιλοσοφίας και υποκαθιστά τη θρησκευτική πίστη με την εμπειρία και το λόγο όσον αφορά τη γνώση του κόσμου. Η κοσμολογία του, στον αντίποδα της α­ριστοτελικής παράδοσης, εμπνέεται από το νεοπλατωνισμό και τον Κοπέρνικο. Υ­ποστηρίζει αταλάντευτα την απειρία του σύμπαντος, η οποία, απορρέοντας έμμε­σα από τον κοπερνίκειο ηλιοκεντρισμό, καθίσταται συνώνυμη της ύπαρξης ανα­ρίθμητων κόσμων με πολλαπλά κέντρα, πλανητικών συστημάτων συγκρίσιμων με το δικό μας. Όπως ο Κοπέρνικος, υπερα­σπίζεται τη θέση της κίνησης της γης· αλ­λά, εγκαταλείποντας τη μαθηματική εξή­γηση του Πολωνού αστρονόμου, δίνει μια ανιμιστική ερμηνεία της κίνησης των ά­στρων. Πεπεισμένος ότι το σύμπαν ζωο­γονείται από μια ζωή η οποία αναπτύσσε­ται στο εσωτερικό όλων των όντων, ανάγει τις πλωτινικές υποστάσεις σε μία και μο­ναδική: τη Ζωή, πολλαπλή και διαφορετι­κή στην ενότητα της. Άλλωστε ο ιδιαίτε­ρος δυναμισμός της ζωής εξηγεί τη φύση των ατόμων* (τα οποία θεωρείται ότι α­παρτίζουν τον κόσμο) που υποτάσσονται στην προσωπική «ψυχή» (κέντρο γύρω α­πό το οποίο οργανώνονται όλοι οι συν­δυασμοί1).

            Αν ο δυναμισμός του Μπρούνο προα­ναγγέλλει τη μοναδολογία του Λάιμπνιτς, ο πανθεϊσπκός μονισμός του προαναγ γέλλει επίσης τη θεωρία του Σπινόζα παρ' όλη την απόπειρα του να διακρίνει δύο είδη απείρου, το θεϊκό άπειρο (από­λυτο) και το άπειρο του σύμπαντος (σχε­τικό), ενώ η έννοια της δημιουργίας εξο­βελίζεται από το σύστημα του. Η ετεροδοξία του Μπρούνο σε θεολογικά ζητήμα­τα τον οδηγεί ακόμα και στο σημείο να ε­λαχιστοποιήσει τη σημασία της θρησκείας, ικανοποιητική κατά τη γνώμη του μόνο για τους αδαείς.

κυρια εργα [Το δείπνο της πρώτης Τετάρτης της Σαρακοστής] (1584)· [Περί της αιτίας, της αρχής και της ενότητας] (1584)· [Πε­ρί του απείρου σύμπαντος και των κό­σμων] (1591).

ΛΕΞΙΚΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: