GEORGE BERKELEY (1685 -1753)

17 ος ΑΙΩΝΑΣ

          H  Θεωρία του υλισμού, το δόγμα που επεξεργάστηκε ο Ιρλανδός επίσκο­πος Τζορτζ Μπέρκλεϊ, μοιάζει να έρχεται σε έντονη αντίθεση με την κοινή λογική: η ύλη δεν υπάρχει, είναι κάτι το τελείως φαινομενικό. Υπάρχει μοναχά το πνεύ­μα, συστατικό του οποίου είναι ο αν­θρώπινος νους και τα πράγματα που μας φαίνεται ότι αντιλαμβανόμαστε από τον εξωτερικό κόσμο είναι μονα­χά ιδέες, απλά περιεχόμενα του νου.
         Τα υλικά αντικείμενα υπάρχουν μόνο στον νου εκείνου που τα αντιλαμβάνεται και μόνο τη στιγμή εκείνη κατά την ο­ποία γίνονται αντιληπτά. Τέτοιου εί­δους συλλογισμοί έτειναν προς έναν απολογητικό στόχο, δηλαδή να δεί­ξουν την ύπαρξη του Θεού: πράγματι αν ο κόσμος δεν μας φαίνεται σαν μία χα­οτική μάζα υποκειμενικών αισθήσεων και αν καταφέρνουμε να επιβιώσουμε σε έναν κόσμο, ο οποίος στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου αυτό που φαίνεται (δλαδη υλικος) είναι μόνο εξ αιτίας της συνεχής επέμβασης του Θεού, ο οποίος πάντοτε μας παρέχει τη που είναι πιο κατάλληλη για την κάθε περίπτωση και το πλαίσιο.    
         Είναι ακραίες θεωριες που κάνει τον Μπέρκλεϊ έναν από τους πιο διαβασμένους στοχαστές της σύγχρονης πραγματικά πανέξυπνα και ιδιοφυή επιχειρήματα με τα οποία στηρίζει αυτές τις θεωριες.

      Θυσίασε την προσωπική του ζωή για χάρη μιας λαμπρής εκκλησιαστικής κοριέρας,χειροτονηθηκε Αγγλικανός ιερέας το 1710, εκλέχθηκε επίσκοπος της μικρής Ιρλανδικής επισκοπης το 1743, όπου και παρέμεινε για δύο δεκαετίες μέχρι τον θάνατο του. Στα νεανικά του χρονια δου·λεύοντας ως ιερέας αριστοκρατικών οικογενειών, του δόθηκε η ευκαιρία να ταξίδεψε και στην Ιταλία, αλλά το πιο αξιοσημείωτο επεισόδιο της ζωής του ήταν χωρίς αμφιβολια η αποτυχημενη προσπάθεια να ιδρύσει ένα ιεραποστολικό κολέγιο στα νησιά των Βερμούδων. Το 1728 σαλπαρισε για την Αμερική, αλλά έμεινε για τρία χρόνια στο Ρόουντ Άιλαντ περιμένοντας να φτασει απο την Αγγλία η περιουσία που του είχαν υποσχεθεί. Προς τιμή αυτής της γενναιόδωρης παραμονης η Πολιτεία της Καλιφόρνια έχει αφιερώσει στον Μπέρκλεϊ μία από τις πιο σημαντικές πολεις της.

     Έργα: Δοκίμιο για μία νέα θεωρία της οράσεως (1709), Πραγματεία περί των αρχών της ι (1710), Ύλας και Φίλωνας (1713), Αλκίφρων ή πιο λεπτομερής φιλόσοφος (1732).