Ο Μπαρούχ (Βενέδικτος) Σπινόζα γεννήθηκε στο Άμστερνταμ από μία εύπορη οικογένεια Ισπανών Εβραίων, οι οποίοι είχαν καταφύγει στην Ολλανδία για να γλυτώσουν από τις διώξεις της Καθολικής Ιεράς Εξέτασης. Σπούδασε στο Εβραϊκό σχολείο, αλλά ολοκλήρωσε την εκπαίδευση του δίπλα σε έναν φιλελεύθερο στοχαστή καθολικής εκπαίδευσης. Η γνώση των λατινικών του προσέφερε πρόσβαση στους κλασικούς της φιλοσοφίας και στα έργα των πιο σύγχρονων συγγραφέων (Καρτέσιος, Βάκων, Χομπς). Καθώς το πρωτότυπο φιλοσοφικό του σύστημα γινόταν όλο και πιο ξεκάθαρο μεγάλωναν οι τριβές με την εβραϊκή κοινότητα του Άμστερνταμ, η οποία όλο και περισσότερο έβλεπε σ' εκείνον τον ευφυή και εξαιρετικά επινοητικό νέο έναν κίνδυνο για τη θρησκευτική ορθοδοξία. Η αποκορύφωση της πνευματικής αυτής σύγκρουσης ήταν ο αφορισμός: ο Σπινόζα εκδιώχθηκε από τη Συναγωγή, εγκαταλείφθηκε από τους Εβραίους φίλους του και ακόμη και από τους γονείς του (η αδελφή του προσπάθησε να του κλέψει την πατρική κληρονομιά). Ένας φανατικός προσπάθησε ακόμη και να τον μαχαιρώσει και μόνο η νεανική ευκινησία του φιλοσόφου τον γλύτωσε από τα χειρότερα. Εκδιωγμένος από την κοινότητα του, κατέφυγε σε ένα μικρό χωριό στα περίχωρα του Άμστερνταμ και άρχισε να κερδίζει τα προς το ζην δουλεύοντας σαν κόπτης οπτικών γυαλιών. Παρά το αρκετά χαμηλό επίπεδο ζωής, υπερασπίστηκε πάντα με συνέπεια τις ιδέες του, ενώ αρνείτο τα διάφορα βραβεία και αναγνωρίσεις που του προσέφεραν αριστοκράτες εκτιμητές της χριστιανικής θρησκείας. Το 1673 αρνήθηκε την προσφορά να διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία, αφού πίστευε ότι οποιοδήποτε επαγγελματικό και επίσημο αξίωμα θα περιόριζε την ελευθερία της σκέψης του. Πέθανε από φυματίωση μετά από τρία χρόνια, σε ηλικία μόλις σαράντα τεσσάρων ετών.
Έργα: Σύντομη πραγματεία για τον θεό, τον άνθρωπο και τη μακαριότητα του (1661), Πραγματεία περί της μεταρρυθμίσεως της νόησης (1661), θεο\ογικοπολιτική πραγματεία (1676), Ηθική παρουσιασμένη με γεωμετρική μέθοδο (1677). |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου